Agufié(-de-Chavin)
Rosa chavinii
Rosaceae
Àutri noum : Agoulencié, Agrufié, Agoulancié, Grato-quiéu, Tapo-cuou.
Noms en français : Églantier de de Chavin, Rosier de Chavin.
Descripcioun :L'agoufié-de-de Chavin es uno planto proun chanjadisso, mita Rosa canina, mita Rosa montana qu'es un bastard entre li dos meno. La maje part di fueio soun verdalo, mai pas toujour, li pecou di fru mai o mens glandoulous, parié pèr la coulour de la flour etc. Pèr d'ùni, soun de raproucha de Rosa dumalis, pamens l'agoufié-de-de Chavin a ges de péu e li tijo soun bèn verdo.
Usanço :Tóuti lis agufié fan de fru (grato-cuou, agoulènço...), riche en vitamino C e anti-enflamatiéu, que soun bon à manja, majamen en counfituro.
Port : Aubret
Taio : 0,5 à 2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rosa
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 3 à 4 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Rosa canina X Rosa montana
Liò : Tepiero roucaiouso
- Orle de bos
- Colo
- Basso mountagno
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Rosa chavinii Rapin ex Reut., 1861
Cigudo
Aethusa cynapium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Juvertino, Jouvertino.
Noms en français : Petite cigüe, Ciguë des jardins.
Descripcioun :La cigudo o juvertino s'atrobo majamen dins li valado de nòsti mountagno (subsp. elata). Es uno planto impourtanto de bèn counèisse pèr la pas counfoundre emé lou juvert, la pastenargo, lou cerfuei o uno autro apiaceae, ço qu'èi toujour poussible se i'a pas li flour o li grano. Quouro flouris, se recounèis à si lòngui bratèio d'involucello que pendoulon, pièi après emé lou fru, redoun emé de costo .
Usanço :Se saup proun que la cigudo es uno planto di proun empouisounanto. Sabèn pas s'es aquelo meno que serviguè pèr tua Socrate. Dins d'ùni relarg li païsan bouton de juvert frisa dins soun ort pèr pas s'engana.
Port : Erbo
Taio : 0,8 à 2,4 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico :
Gènre : Aethusa
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Remarco :
Liò : Fourèst
- Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Basso mountagno
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuropenco-Caucasianno
Ref. sc. : Aethusa cynapium L., 1753